SUNUŞ
Türk Tabipleri
Birliği , Prof. Dr. Nusret H. Fişek’in “çalışmalarını derlemek ve O’nun çok
çeşitli ilgi alanlarını ve yönlerini belgelemek, daha da kalıcı kılmak amacıyla”
1991 yılında “Nusret Fişek ve Hekimlik”
adında bir kitap yayınladı. Bu kitabın 3. Sayfasında , yukarıda tırnak içine alınan
sözler dışında, “demokrat, aydın, bilim adamı ve iyi bir örgüt yöneticisi olan
Nusret Hoca’nın yaşamı boyunca yaptığı çalışmalar uzun yıllar
meslektaşlarımıza yol gösterecektir.” deniliyordu.
Nusret Hoca bir düşünce (fikir) ve eylem adamıydı.
Yetmiş altı yıllık yaşamının son otuz üç yılını (1957-1990), toplumsal
sağlığın geliştirilmesi ve tüm insanların sağlık
hizmetlerinden olanakların elverdiği en üst düzeyde yararlanması için
çaba harcamakla geçirdi. İnandığı düşünceleri gerçekleştirmek için başta üst
düzey yöneticiler ve sağlık mesleği mensupları olmak üzere, çeşitli toplumsal
grupların bu konulara ilgilerini çekmek ve onları eğitmek amacıyla her fırsattan
yararlanarak makaleler yazmak, konferanslar vermek ve açık oturumlara katılmaktan geri
durmadı. Bu çalışmaları nedeniyle “Halk sağlığına Giriş” kitabı dışında
başka bir kitap yazmaya zaman ayıramadı.*
Türkiye’de eğitim ve sağlık hizmetleri
olumlu bir düzeye erişmedikçe, toplumsal kalkınma sağlanamaz. Eğitim hizmetlerini
olumlu bir düzeye çıkarmak için İsmail Hakkı Tonguç’un ve sağlık hizmetlerini tüm
toplumun yararlanacağı duruma getirmek için Nusret H.Fişek’in çabaları giderek
daha iyi anlaşılacak ve değerbilirlikle anılacaktır. Köy Enstitüleri ve Çağdaş
Eğitim Vakfı, İsmail Hakkı Tonguç’un kitaplaşmamış yazılarını ciltler halinde
yayınlamaya başladı.**
Nusret Fişek hocamın toplum sağlığıyla
ilgili yazı, bildiri ve söyleşilerinden özenle seçilmiş 24 tanesi “Nusret Fişek
ve Hekimlik” kitabında yayınlandı.*** Bunların ve mikrobiyoloji alanında yazdığı dört kitap
ve 25 makaleyle değişik konulardaki 58 adet İngilizce yayının dışında
kitaplaşmamış yazı, bildiri ve söyleşilerini, O’nu sevenlerin -zaten sevmeyeni
yoktu ki- yardımlarıyla sağladım. Bu çalışmalarını, “uzun yıllar
meslektaşlarımıza yol göstereceği” inancıyla iki ya da üç cilt halinde kitap
olarak yayınlama girişimine kalkıştım. Birinci ciltte sağlık hizmetlerinin yönetimiyle;
İkinci ciltte ana-çocuk sağlığı, aile planlaması ve -eğer ikinci cilde sığmazsa-
üçüncü ciltte tıp eğitimi ve sağlık eğitimi başta olmak üzere diğer konularla
ilgili yazı , bildiri ve söyleşileri yer alacaktır.
Bu kitaptaki yazı,
bildiri ve söyleşileri yüzeysel bir şekilde okuyanlar, aynı konuların çeşitli
başlıklar altında ele alındığını görmekten sıkılabilirler. Ancak, toplumun
sağlık düzeyinin yükselmesi; tüm bireylerin sağlık hakkından yararlanması; aile
planlaması hizmetlerinin etkin bir şekilde
sunulmasının gereği ve -en az bunlar kadar önemli olan- hekiminden köy ebesine kadar
tüm sağlık personelinin, ülkemiz koşullarına uygun ve sağlık sorunlarımıza yönelik
bir eğitim görmesi gerektiği hususundaki temel düşüncelerini toplumun tüm
kesimlerine duyurabilmek için hocamın çok çeşitli yayın organlarından
yararlandığı gözönüne alınır ve yazılanlar daha dikkatlice okunursa, temel
konular aynı olsa da, her yazıda daha önce değinilmemiş -ya da yeterince
vurgulanmamış- kimi görüş ve düşüncelerin belirtildiği görülecektir.
Hocam, günün
koşullarına uygun olarak kendisini yenilerdi. Bu nedenle, 1970 öncesi yazılarında
kullandığı Osmanlıca sözcükler yerine daha sonraları Türkçe sözcükler
kullanmaya özen göstermiştir. Günümüz gençlerinin ve gelecek kuşakların bu
yazıları daha iyi anlayabilmeleri için, 1970 öncesinde yazılanların çoğundaki
Osmanlıca sözcüklerin yerine Türkçelerini kullandım. Bu değişikliklerin
anlayışla karşılanacağını umarım.
Hocamızın
yazılarının sağlanmasında çaba harcayanların tümüne ve bu yazıların bilgisayara
aktarılmasında yardımcı olan Bursa Tabip Odası yöneticileriyle sekreterlerine
içtenlik dolu teşekkürlerimi sunmayı yerine getirilmesi gereken bir görev sayarım.
Prof. Dr. M.Rahmi Dirican
* Nusret Hoca’nın toplumsal sağlıkla ilgili aşağıda belirtilen Türkçe
kitaplarını bir bakıma genişletilmiş makaleler olarak kabul ettiğimden böyle yazdım:
1. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi ve Uygulama Planı
Üzerinde Çalışmalar (Ragıp Üner’le birlikte) Sağlık Bakanlığı, Yayın No.256,
1961
2. Türkiye’de Doğum Kontrolu Üzerinde İncelemeler, Sağlık
Bakanlığı, Yayın No.264, 1961
3. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesinin Gerektirdiği
Harcamalar ve Programın Finansmanı (Rıza Köksoy’la birlikte), Hıfzıssıhha Okulu
Yayını, 1964
4. Çocuk Düşürme, Önemli Tıbbi ve Sosyal Sorun (Sabahat
Tezcan’la birlikte), Hacettepe Üniversitesi, Toplum Hekimliği Enstitüsü, Yayın
No.12, 1982
5. Türkiye’de Çocuk Düşürme (Sabahat Tezcan ve
C.E.Carpenter-Yaman ile birlikte), Hacettepe Üniversitesi, Toplum Hekimliği Enstitüsü,
Yayın No.13, 1980
** Tonguç, İ.,H.: Kitaplaşmamış Yazıları Cilt:I, Köy
Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı, Ankara, 1997.
*** Türk Tabipleri Birliği: Nusret Fişek ve Hekimlik, Ankara,
1991.
|